Obowiązek alimentacyjny w Polsce dotyczy nie tylko rodziców, którzy łożą na utrzymanie małoletnich dzieci, ale w uzasadnionych przypadkach także byłych małżonków oraz dorosłych dzieci, które z pewnych względów płacą alimenty swoim rodzicom. W dzisiejszym artykule skupimy się jednak na alimentach rodzicielskich i zmianach, jakie pojawiły się w polskim prawie alimentacyjnym w ubiegłym roku.
Obowiązek utrzymania dziecka spoczywa na rodzicach
Teoretycznie każdy wie, że utrzymanie dziecka, zapewnienie mu odpowiednich warunków do życia i rozwoju jest obowiązkiem rodzica, a mimo to są osoby, które uchylają się od tego obowiązku, zwłaszcza gdy dziecko pochodzi z niezalegalizowanego związku bądź rozbitego małżeństwa. Świadczenia alimentacyjne nigdy nie zastąpią obecności rodzica, ale przynajmniej pozwolą na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych dziecka.
Alimenty w polskim prawie
Polskie prawo pojęcie alimentów definiuje dość szeroko, nie sprowadzając go jedynie do świadczeń pieniężnych. Obowiązek alimentacyjny oznacza również konieczność wychowywania oraz sprawowania opieki nad dzieckiem, a także dostarczania mu niezbędnych dóbr materialnych, takich jak odzież, pożywienie czy książki i pomoce naukowe. W praktyce jednak większość osób termin alimenty sprowadza do obowiązku regularnego przekazywania dziecku środków pieniężnych w ustalonej wysokości.
Alimenty na dziecko – do kiedy?
Wiele osób mylnie uważa, że alimenty należą się wyłącznie małoletnim dzieciom. W rzeczywistości obowiązek alimentacyjny trwa do momentu uzyskania przez dziecko samodzielności, co nie jest równoznaczne z pełnoletnością. Zdecydowana większość dzisiejszych osiemnastolatków to uczniowie szkół średnich, a wielu z nich planuje rozpoczęcie nauki na uczelnie wyższej. Dopiero w momencie, gdy dziecko podejmuje pracę i jest w stanie samodzielnie się utrzymać, obowiązek alimentacyjny wygasa. W sytuacji, gdy dorosła osoba nie może się usamodzielnić w wyniku niepełnosprawności lub choroby, obowiązek alimentacyjny nie podlega wygaśnięciu.
Ubiegłoroczne zmiany w prawie alimentacyjnym
W 2019 roku dokonano kilku istotnych zmian w prawie alimentacyjnym, a wszystko po to, by umożliwić skuteczniejszą egzekucję świadczeń alimentacyjnych. W wielu przypadkach rodzice nie są w stanie porozumieć się w sprawie wysokości alimentów, a nawet jeśli prawnik udzielił wsparcia i alimenty zostały przyznane sądownie, liczne osoby uchylają się od ich płacenia. Zmiany wprowadzone w 2019 roku dotyczyły m.in. podniesienia kryterium dochodowego w przypadku ubiegania się o alimenty z funduszu alimentacyjnego. W przeszłości takiego wsparcia nie mogły otrzymać osoby (rodziny), których dochód przekraczał 725 zł na osobę. W tej chwili, od 1 lipca 2019 roku, próg dochodowy wynosi 800 zł na osobę.
W prawie alimentacyjnym znalazły się również zapisy o alimentach natychmiastowych. Można o nie wnioskować na specjalnych formularzach, a wysokość świadczenia jest z góry ustalona i zależna od ilości dzieci, na które wnioskodawca ubiega się o świadczenie.
